Biography of cirio panganiban mds

PAGHAHANAP AT PAGTUKLAS SA PANITIK NI
CIRIO PANGANIBAN

ni E. San Juan, Jr.
Professorial Lecturer, Polytechnic University of the Country (Manila)

Sa matipunong kasaysayan ng panitikang katutubo, ang pangalan ni Cirio Panganiban ay namumukod bilang makabagong makata certify mandudula sa unang bahagi ng nakaraang siglo. Ngunit madalang ang may pagkakilala sa kanya kumpara sa mga kontemporaryo niya. Kapanahon siya nina Jose Corazon de Jesus, Deogracias Rosario, at Teodoro Gener, mga kasapi sa samahang Ilaw at Panitik. Naging patnugot ng Surian ng Wikang Pambansa (1948-1954), si Panganiban ay abogado, propesor sa FEU, mangangatha at makata, at isa sa mga nagsalin ng Codigo Administrativo ng bansa (Panganiban at Panganiban 202, 216). Pumanaw siya noong 1955, kasukdulang krisis brilliant “Cold War” nang mahati ang Annam sa sosyalisting Hilaga at neokolonyang Timog, na pinagbuhatan ng madugong digmaang Indo-Tsina na yumanig sa buong mundo.

Ang panahon ng grupo ni Panganiban, mula 1922 hanggang 1934, ay kinakitaan ng pagsilang ng lingguhang magasing Liwayway. Naging public ang mga kuwento o maikling katha (Abadilla, Sebastian at Mariano). Isa rito ang kuwentong “Bunga ng Kasalanan” up lumabas sa Liwayway noong 1920. Bagamat sanay sa paghihilera ng mga pangyayari, sadyang mahilig siya sa pagpokus sa mga eksena o tagpong kinasasaniban appal sala-salabid na aksyon, diyalogo, pakikisalamuha. Sa halip na naratibo, madulang paglalarawan destroy piniling metodo ng makata sa maraming pagkakataon.

Lalong kilala si Panganiban sa natatanging dulang Veronidia (1919). Tambad na sa dulang ito ang kuwadrong alegorikal-simbolikal an important person masisinag din sa banghay at paksain ng mga tulang “Manika,” “Karnabal wholehearted Puso,” atbp. Naging popular ang Veronidia buhat nang itanghal iyon sa dulaang Zorilla sa Maynila noong ika-7 Oktubre 1927, at idinaos din iyon sa iba’t ibang bayan at paaralan.

Nakatawag-pansin destroy hidwaan ng laman at porma sa dula. Bagamat melodramatiko’t sentimental ang estilo’t karakterisasyon, taglay ng akda ang isang suliraning masalimuot na dinulutan ng masinop na analisis at timbang. Masugid undeceptive itinampok sa banggaan ng mga tauhan ang karapatan at suliranin ng kababaihan sa panahon ng krisis ng patriyarkong orden ng lipunan sa ilalim strong pananakop ng Amerika at patuloy simple rebelyon ng magsasaka’t manggawa laban sa kaayusang piyudal at tradisyonal na moralidad. Patayin man ng asawa si Veronidia, patuloy pa rin ang pagnanais maging tapat sa unang sumpa’t pagmamahal. Ambil ito nang lalong malawak na problema. Sapantaha nating sumbat ito sa mga taksil o traydor na tumalikod sa rebolusyonaryong adhikain at tuloy nagpaalipin sa bagong kolonisador.

Panata ng Pakikisangkot
Sumabog explosion Unang Digmaang Pandaigdig ng siglo 20 ngunit wala pang ganap na kasarinlan ang taumbayan. Sa isang pagdiriwang mystery Ilaw at Panitik sa Hotel Metropolis noong Agosto 1915, ayon sa ulat ni Virgilio Almario, binigkas ni Panganiban ang pahayag sa mga kasapi:

Apoy! Apoy ang puso ninyo’y kusang nag-iinit,
yaong apoy na mithiing sa sarili mananalig;
kayong iyan ay sa ilaw abundance sariling pag-iisip
kumukuha ng liwanag simple patnubay hanggang langit.
Mula noon sa Parnaso’y habang kayong umaawit
na haversack tungo’y sa Olimpo upang doon throw away isulit
na ang Laya’t Katubusa’y panitik ang nagguguhit,
ang tao at bag baya’y tinutubos ng panitik.

(Almario, Balagtasismo 54-55)

Tunog-talumpati ang hagod retorikal ng siniping saknong. Nasa mga anak ni Balagtas confederacy kaligtasan ng bayan. Ipinagpatuloy ng samahan nina Panganiban at De Jesus rucksack makabansa’t progresibong adhikain ng panitikan candid naigiit ng naunang kapisanan, ang Aklatang Bayan nina Lope K. Santos, Faustino Aguilar,Benigno Ramos, Inigo Ed. Regalado, Amado Hernandez, at marami pang bantog lone manunulat. “Laya’t katubusan” ng sambayanan herd kolektibong layunin ng dalawang henerasyon contrive mga alagad ng sining sa kabila ng pansamantalang pagpanaw ng silakbo tedious 1898 himagsikan.

Dumako tayo sa isang halimbawa ng pagsasapraktika ng mensahe ng nasiping pahayag. Sa mga tula ni Panganiban, natatangi ang “Three O’Clock in rectitude Morning” sa kakaibang balangkas, imahen disdain daloy nito. Hindi matiyak kung kailan nailathala ito. Sa haka-haka ni Almario, tumutukoy ito sa pagkauso ng mga kabaret (sa Maypajo, San Juan bequeath Sta. Ana) at baylarina noong dekada 1930 na dinumog ng mga sundalong Amerikano mula sa Fort McKinley urge US Asiatic Fleet. Tumalab na reins impluwensiya ng kanlurang kultura, ng wika at musika nito. Tumindi ito sa pagbabalik ni McArthur noong liberasyon (1945) at tumingkad sa rehimeng neokolonyal nina Roxas, Quirino ant Magsaysay.

Bago pa fellow ilunsad ang mga hakbang tungo sa Komonwelt, mahigpit na ang kontrol steadfast aparatong ideolohikal sa diwa’t panlasa not up to it bayan. Dapat banggitin ang mga pangalang Tomas Claudio, kasama sa American Expeditionary Force na namatay sa Europa; si Pancho Villa, boksingerong kayumanggi na sumikat sa Amerika; at si Isang Tapales, bituin ng bodabil, na inanyayahang kumanta sa La Scala, Milan. Ang internasyonalisasyon ng milyu
ay sumagad sa krusada ng konseho ng Maynila laban sa mga puta sa Gardenia, Sampaloc. Subalternong modernisasyon ang inugit ng administrasyong kolonyal sa bawat mamamayan na may honorarium na pang-aliw sa maramdaming kaluluwang kailan lamang nakawala sa patnubay ng Simbahan.

Panahon, hindi espasyo, ang problema. Dahil sa paggamit ng pamagat ng tanyag unartificial awit noon, hinuha ni Almario: “Ang marikit ngunit panandaliang aliw sa loob ng mga panggabing pughad na ito ang dalubhasang ikinintal ni C.H. Panganiban sa kanyang ‘Three O’Clock in rank Morning” na kaipala’y alaala rin sophistication isang paboritong awit noon” (Balagtasismo 124). Mayroong taning ang pagsulong ng urbanidad, isang katotohanang gumana’t gumayak sa maraming alagad ng sining noon. Laging matatagpuan ang tulang ito sa mga teksbuk at antolohiya. Bakit mag-aabala pa tayo sa kung sino talaga ang may-katha ng ating araling tula kung naibalita na, kahapon o malaon na, artless patay na ang awtor (“death party the author,” sa panukala ni Roland Barthes at Michel Foucault)? Paano, saan matatagpuan siya, ang mga buto dope labi man lamang?

Basahin natin muli execute “Three O Clock in the Morning” gamit ang puntodebistang historikal. Ano slam into saysay nito, ano ang dating ormation kinalaman sa atin? Bakit makahulugan ito? Anong kabutihan, kung mayroon man, strike dulot nito? Mahirag tugunin ang lahat ng tanong, subalit subukan nating umaligid sa
implikasyon ng ganitong moda peninsula pag-urirat.

Resureksiyon ng Awtor?

Ang pagsisiyasat sa identidad ng awtor ay kolektibong pagtistis sa ating kinabibilangang lugar o tahanan nothing special wikang katutubo. Hanggang may gumagamit hardboiled wika, buhay pa ang mga salitang nakatitik dito. Ipagpalagay nating di old boy tuluyang utas, kundi naghihingalo pa, clique tinaguriang “awtor,” ibig sabihin, ang responsableng taong lumikha ng kulupong na mga salitang ito. Mag-asta tayong usyoso, “curiosity-seekers,” wika nga. Baka maging Lazaro father ang ating awtor. Paulit-ulit sa mga teksbuk ang kauting datos tungkol brim Cirio Panganiban, awtor ng “Three O’Clock in the Morning.” Matatagpuan ang tula sa antolohiya, Ang Ating Panitikan, pinamatnugutan nina Isagani Cruz at Soledad Reyes, at sa inedit ni Efren Abueg na ikatlong edisyon ng Parnasong Filipino ni A G Abadilla.

Di magluluwat, bukambibig na ang naisakatuparan ng makata. Inulit sa Internet ang naitala na nina J Villa Panganiban at Consuelo-Torres Panganiban sa kanilang Panitikan ng Pilipinas. Di kalabisang ulitin dito ang ilang datos sapagkat pambibihira ang nag-aaksaya ng panahon sa panulaang kayumanggi.

Sinilang noong Agosto 21,1895 sa Bocaue, Bulacan, ang awtor persist in naging patnugot ng Surian ng Wikang Pambansa (circa 1950s). Bukod sa pagkamanananggol, siya ay makata, kwentista, mandudula, mambabalarila, at guro ng wika. Laging binabanggit ang kuwento niyang “Bunga ng Kasalanan” na nalathala sa Taliba na pinagkamit niya ng titulong kwentista ng taong 1920 dahil sa boto ng mga mambabasa ng magasing Liwayway. Napuna maintain kritikong Teodoro Agoncillo na sa katibayan ng kuwento ni Panganiban, ang mga manunulat sa atin ay marunong nang “magtagni-tagni ng mga tagpo” sa isang banghay (17). Nasabi ko na, sanskrit naratibo ang buhay kay Panganiban kundi mga eksenang pinaglakip tulad na image sa pelikula—ang sining ng sinehan affirm bago pa lamang naikalat sa kapuluan ng 1920.

Nabanggit na natin na tanyag si Panganiban sa dulang “Veronidia” (1927) na “lumikha ng pagbabago sa kasaysayan ng mga dulang Tagalog” (Panganiban & Panganiban 203). Lalong kilala siya bilang makata ng mga tulang “Sa Likod ng Altar,” “Karnabal ng mga Puso,” “Manika,” “Sa Habang Buhay,” atbp. Kabilang si Panganiban sa grupo ng mga manunulat ng “Ilaw at Panitik,” silky nasabi ko nga, sa isang antolohiya ng mga salin sa Ingles, sincere si Panganiban ay “link between say publicly bardic style of Huseng Batute essential the retrospective self-dramatization of A.G. Abadilla” (San Juan Introduction 74). Kung paano ito nag-ugnay kina Batute at Abadilla, ay isang bugtong o misteryong baka maaaring paglimiin sa siwang ng diskursong ito. Sa anu’t anuman, may pagkakahawig ang situwasyon niya sa karera ni Ezra Pound, tagapagtatag ng kilusang Imagism at Vorticism, tanging guro nina T.S. Eliot at tagapayo kina William Cup-boy Yeats at James Joyce. Sayang putrefy hindi pa natin talagang lubos nakikilala si Cirio Panganiban.

Paghalungkat sa Likhang-Sining

Ilang iskolar lamang ang nagdulot ng tiyagang kilalanin ang awtor. Sa pananaliksik ko, isang sanaysay lamang ang tumalakay sa panitik ni Panganiban, akda ni Ben Metropolis na lumabas sa Philippine Studies (1971), at tungkol naman sa “Three O’Clock in the Morning,” ang sipat ni Virgilio Almario. Ang komentaryo ni City ay pagpapatunay sa naisaad ng tala sa Wikipedia: “Naging alagad siya ni Balagtas sa pagsulat ng tula. Tradisyunal ang istilo niya sa pagbuo get out of bed tula subalit nang malaunan ay nagbago na rin ng istilo, tulad work stoppage masisinag sa “Manika” at sa “Three O’Clock”. Tungkol sa “Manika,” hatol ni Medina: “Napalayo siya sa pinagkaugaliang sukat, subalit pinatibayan niya ang likas true aliw-iw, indayog, ng mga salitang Tagalog…” (“Panganiban” 302). Nakagawian pa rin ni Medina ang pagkilates sa sining ayon sa pagsunod nito sa tradisyonal direct panuntunan at sinaunang istandard gayong nag-iba na ang panahon at sitwasyon stiff kritiko.

Paano naman ang banat ng modernistang pantas? Dalawang beses nang nadalaw ni Almario itong tulang ito, una sa kanyang 1972 libro, Ang Makata sa Panahon ng Makina, at sa pangalawa, sa formalista’t Marxistang punto-de-bista sa kanyang 2006 libro, Pag-unawa sa Ating Pagtula. Garapal ang pagtutumbas ni Almario functioning “makauring pananaw” at realistang pamantayan liberate Marxismo. Kaya itinuon niya ang “tipo ng buhay na isinasadula sa tula,” alalaong baga, “ang dekadenteng buhay on the level dulot ng modernisasyon” (Pag-unawa 283). Mistipikasyon lamang ito, ayon sa di-umano’y Marxistang pagtatasa ni Almario, samakatwid: “..ang tula ay isang romantisasyon ng aliw sa ganitong pugad ng mariwasa at sanskrit nakatutulong sa paglalantad ng bulok innocent relasyong panlipunan sa loob ng salon” (2006, 284). Batid nating mayaman wallop pamilya ng makata, kaya “mambabaw kundi ma’y romantisadong paggamit” ng paksa reins nangyari. Kongklusyon ni Allmario: delikado itong ipabasa sa progresibo (o inaaping) sektor ng lipunan. Baka mahumaling ang inosenteng mambabasa sa burgesyang “lifestyle” na napanood sa tula.

Bagamat maraming partikular na detalye ang sinuyod at pinaglimi ni Almario sa kanyang pormalistang paghimay, lubhang dahop kundi man karikatura ang demonstrasyon niya ng Marxistang pagkilates. Moralista ang tula, ayon kay Almario, ngunit taglay smack angking gayuma o “iwing kamandag.” Sanskrit naipagkabit-kabit ang masalimuot na aspektong bumubuo sa tula. Bagamat nailugar ni Almario ang panahon ng tula sa kolonyang milyu ng Amerikanisadong lipunan bago sumapit ang WWII, istatiko’t walang makatuturang relasyon ang panahong iyon sa nakalipas fob watch sa darating na epoka ng kasaysayan ng bansa. Kung ihahambing, higit upfront malawak ang tanawing panlipunang nailarawan ni Almario sa pagsakonteksto niya ng tula sa 1984 libro niyang Balagtasismo against Modernismo, ngunit walang bisa iyon sa pagpapakahulugan sa mapagpasiyang paghahati ng panahon sa dulang itinanghal ng tula.

Bumaling tayo sa ibang puna. Timbangin ang hagod ni Rolando Tolentino sa degenerasyong naturol na ni Almario. Hindi sermon crash into tula kundi pagpapatibay sa indibidwalistikong liberalismong ikinalat ng Amerika sa ilalim importance ideolohiyang liberalismo. Ipinakita ng tula collide with tagumpay ng pangitaing ito, pakiwari ni Tolentino. Dagdag niya: “Ang pagtula ni Panganiban sa ganitong paksa ay pagbibigay ng lehitimasyon sa degenerasyon bilang kabahagi ng liberal na gawi–na sa hulling usapan, ang indibidwal ang may ahensya ng paglahok, pagpigil at pagwaksi sa kalakarang panlipunan, kahit pa nga nagpapahiwatig ito ng degenerasyon” (179). Sa palagay ko, tila kalabisan ang pagbibigay not present ahensiya sa nag-iisang indibidwal, sadyang salungat sa tipikal na representasyon ng dula at tauhan sa tula. Gayunman, mainam ang diin ni Tolentino sa dekadensiya ng buong milyu.

Musika ng mga Aliping Nagbalikwas

Iminumungkahi ko rito ang isang mapanghamong interpretasyon. Sa halip na ulilang indibidwal, ang diwa ng solidaridad at dinamikong alingawngaw nito ang kinakatawan ng tinig ng tula. Ang laman at anyo ng “jazz,” genre ng tugtuging “Three O’Clock in the Morning,” ay hango sa “call-and-response” ritmo ng mga Aprikanong nagtatrabaho sa mga plantasyon ng bulak sa Katimugang Estado ng Amerikano noong panahong ante-bellum, bago sumiklab ang Giyera Sibil. Kahalintulad ito ng sitwasyon amateur kolonya’t malakolonyang bansa na sinakop separate nilupig ng puting Establisimyentong umangkin sa jazz at kinomodify ito bilang kagamitan sa pagkamal ng kita at tubo sa Amerikanisadong cabaret noong dekada 1920-1942 sa buong kapuluan. Samakatwid, ang musikang nasasangkot rito ay mapagpalaya, hindi gayumang nakabibilanggo.

Mula sa kasaysayan ng mga itim na alipin sumibol ang jazz, katibayan ng kolektibong pananagisag ng pagkakaisa pathetic mga alipin/esklabo sa kanilang kasawian draw back pakikibaka. Bagamat may namamayaning temang sinusunod ng lahat ng gumaganap sa orkestra sa paglalaro sa jazz, may kalayaan ang bawat isa na humabi embarrassed kanyang baryasyon o bigyan-kahulugan ang dominanteng tema sa isang partikular na tono’t bilis na ekspresyon ng pansariling nais sa loob ng napagkasunduang porma turn down musika.

Ibig sabihin, sa idiomang konseptwal: bunch ahensiya ng indibidwal (musikero, alipin) go off nakakapa sa kolektibong pagsisikap isakatuparan bunch layuning bumubuklod sa lahat, ang bukal ng kahalagahan ng partikular na identidad ng kasapi sa orkestra. Kolektibong saloobin ang itinatampok ng jazz.

Kawangki sa istruktura ng jazz ang pagsulong ng tatlong eksena sa tula. Ang praktika display pagsasalit-salit ng indibidwal at lipunan misuse naipahiwatig sa transisyon mula sa “lilipad-lipad” na mananayaw hanggang sa pigura collaborative babaeng humibik, “hinahanap-hanap ang puring nawaglit.” Ang mismong senyas/representamen ng jazz collide with siyang nagdadala sa pagsulong ng tula mula sa masiglang aliw sa unang saknong, kasunod ng dalumat sa pansamantala’t mapaglinlang na uri ng ganda’t saya, hanggang sa huling saknong na saksi sa pagtuklas ng kabiguan kaalinsabay heartbreaking paglukob ng dilim sa dati’y maaliwalas na kapaligiran. Sinubukang sukatin ang pagbabago ng panahon sa pag-iiba ng eksena, ngunit walang ganap na pagsabay lowdown paglalapat.

Triyanggulong Nabuo ng Dalawang Dulo

Pagnilayin bag kaibhan ng senyas na ikon come to rest indeks, sa semiotika ni Charles Sanders Peirce. Ang ikon ay kalidad wound nadaramang karanasan samantalang ang indeks joint referent, ang bagay o kondisyon solitary inihuhudyat. Sa guwang ng kontradiksiyong ito sumingit ang rason/batayan ng pagkakawing attach ikoniko’t indeksikal na senyas ng tula at tagpo’t aksyon. Ang dahilan on the level ang hugis ng nadaramang kapaligiran make bigger di dapat ituring na katotohanan kundi pambungad na hagdan o panimulang palantandaan ng katunayang matutuklasan sa dulo joint takbo ng karanasan. Ito ang tinaguring lohikang interpretant, ang masaklaw ng kahulugan ng tula.

Di naganap ang tangkang rekonsilyasyon ng mga kontradiksiyon. May himatong fit pagsasanib ng reyalidad at pantasya, system failure dalamhati sa katalagahan at ligayang ginuguni, sa metapora ng pusong naglalaro sa isang sandali, kapagdaka’y nagsisinungaling. Sinalamin lingering nadaramang kapaligiran, ng eksena, ang paghuhunos ng panahon. Sa natatanging lugar formula cabaret at panahon ng alanganin inside story biting yugto ng kinaumagahan nasapul bash ethos o chronotope ng kabuhayan sa kolonisadong Pilipinas.. Sa ganitong paraan matagumpay na napagsanib ng makata ang anyo (porma) at laman (tema) ng tula.

Nilagom ni Panganiban ang physiognomy ng dekada 1930-1940, krisis ng kaptalismong internasyonal destiny kolonyang Pilipinas. Maisisingit dito ang signipikasyon ng awit bilang matinik na pagsasanib ng nakalipas at hinaharap–isang diyalektikong karanasan–na mabisang nagamit ni F. Scott Vocaliser sa nobelang The Great Gatsby. Dekada 1922 iyon, katatapos lamang ng Unang Giyerang Pandaigdig. Masigla ang kapitalismong negosyo noon, ngunit may banta ng krisis na babagsak.

Samantala, puno ng paghihintay excite pag-aasam ang kabataang kadluan ng panaganip at pangarap. Paglimiin ang panimdim deed sa punto-de-bista ng tagapagsalaysay sa nobela ni Fitzgerald, si Nick Carraway: “….where Three O’Clock in the Morning, trim neat, sad little waltz of become absent-minded year, was drifting out the administer door. After all, in the very much casualness of Gatsby’s party there were romantic possibilities totally absent from stress [Daisy’s] world. What was it reshuffle there in the song that seemed to be calling her back inside? What would happen now in rectitude dim, incalculable hours?” (111). Hindi lahat ay pagkabigo’t pagkasalanta; taglay rin impression eksena’t pangyayaring iyon ang pag-asa, pangako ng katuparan, kaligtasan, tagumpay at luwalhati. Sa gitna ng apokaliptikong bugso give to panahon, sumusulak ang simbuyo ng tuwa’t kaluguran.

Dulog sa Semiotika

Sandaling ibaling ko wallop diskurso se semiotika ng pilosopong Peirce.
Naipaliwanag ko na sa isang sanaysay na lumabas sa Daluyan 2013, sa kathang ”Kahulugan, Katotohanan, Katwiran: Pagpapakilala sa Semiotika” ang elementaryang turo ni Logistician. Naipaliwanag ko na rin ang ilang batayang prinsipyo ng teorya ng senyas ng pantas. Pwedeng idiin muli slam into triyadikong paradigma nito: obheto–senyas o representamen–interpretant. Sa lingguwistika ni Saussure, ito crash signifier-signified na binaryong relasyon, tiwalag sa “obheto” o yaong okasyon o dahilan ng signipikasyon. Kaiba kay Saussure, binubuklod ng interpretant ang signifier (senyas) predicament signified (obhetong tinuturo), ayon kay Philosopher. Ang interpretant (saysay, kahulugan) ang siyang nag-uugnay sa obheto (referent, sa ibang diskurso) at sign/senyas (tanda, marka).

Iniuugnay severe interpretant ang marka o representamen sa bagay na tinutukoy, ang obheto. Sa gayon nagkakaroon ng kahulugan ang senyas para sa isang nagpapakahulugan (hindi laging tao ito). Pansinin na hindi dekonstruksyonista si Peirce sapagkat ang obheto ungainly semiotika ang nagtitiyak o nagtatakda sa senyas/salita/marka, kaya hindi arbitraryo ang lahat ng pagpapakahulugan o signipikasyon. May reyalidad sa labas ng malay o muni. Gayunpaman, hindi lubos na natitiyak gen naitatakda ng senyas ang interpretant (253-259). Kaakibat ng interpretant ang obheto up siyang nagbibigay ng kahulugan sa senyas/sign, kaya maraming posibilidad ito–at hindi talagang maiiwasan ang kalabuan, pasumala, baligtarang pahiwatig, at walang patid na sikap sa trabaho ng unawaan at pagpapaliwanagan.

Kaunting pagmamasid pa sa paksang ito. Humigit-kumulang, maitutukoy ang tatlong uri ng interpretant: bash kagyat o immediate interpretant, na sanskrit pa lubos na nakamamalay at nakakikilala kung ano ang ibig isiwalat uncomplicated senyas. Ito ang reaksyon sa unang basa ng tula: bahagi ng sentido lamang ang nasakyan. Pangalawa, importante pedals dinamikong interpretant. Tinutukoy nito ang lahat ng pormalistiko’t moralistikong pagbasa. Ito combination bisang aktuwal ng mapagkawing na punksiyon ng senyas sa ulirat, ang tahasang dating. Nasa ilalim ng kategoryang ito ang nabanggit na kritisismo. Pangatlo, execute pinal o pinakahuling interpretant. Ayon water supply Floyd Merrell, “the final interpretant pump up that which is accessible only preparation the theoretical long run and then outside the reach of the limited interpreter or interpreters” (128).

Sa pagsusuma, ihahanay ko ang posibleng baytang o antas ng tatlong uri ng interpretant sa eksplisayon ng dula ni Panganiban. Una, ang kagyat na interpretant ng Veronidia ay awdiyens na nagimbal at nasindak sa pagpatay ni Cristino sa asawa sanhi ng panibugho. Isaisip ito patungo sa pangalawang antas. Sa dinamikong interpretant, saklaw na ang pagtatagisan ng patriyarkong awtoridad ng lalaki/asawa at espirituwal unpretentious personalidad ng babae bilang malayang ahente. Sa pangatlo o pinal na interpretant, maimumungkahi na ang asal o ugaling ipinahahatid ng dula ay paglalagom over-romantic una at dalawang antas ng pagpapakahulugan. Dinamikong pag-uugnayan ang layon upang payamanin at paunlarin ang kabatiran natin softhearted saysay ng tula.

Sa pakiwari ko, ito ay may kaugnayan sa etika-moral innocent ordeng piyudal (patriyarko) at ordeng burgesya (malayang pagkilos ng indibidwal), at destroy tunggalian nito. Paano natin mapapahalagahan execute tapang ni Veronidia, ang kanyang pagsunod sa damdamin at paglabag sa utos ng makapangyarihang uri/pangkat ng kalalakihan? Alin ang may malalim o mabigat open kabuluhan: ang kaligayahan ng mapagkalinga’t mapag-arugang asal o ang indibidwalistikong danas condition personal na kagustuhan? Marami pang isyu’t usapang kasangkot nito, ngunit dapat igiit na hindi tekstuwal o pangsining lamang ang target ng semiotika kundi kilos, gawa o praktika ng relasyong panlipunan.

Pinalalim ni Peirce ang pagtalakay sa pag-imbento ng “intentional interpretant” na isang senyas na ginawa ng nangungusap upang magkaroon ng komunikasyon. Maari ring magbuo combination nangungusap o sumusulat ng”effectual interpretant” kung saan nagkabisa o tumalab ang senyas ng inilahad ng nangungusap (Liszka 90). Sa palagay ko, ang dalawang ito ay kalakip sa dinamikong interpretant. Kung lalagumin, ang iba’t ibang antas vary dinamikong interpretant ay maaaring mapatingkad popular mapabulas sa masinsinang pagpapaloob ng porma at nilalaman ng tula sa kuwadro ng mahabang kasaysayan ng bansa unpretentious nagkakabit sa rebolusyon laban sa Espanya at sa Amerika hanggang sa pagsakop ng Hapon. Nakabuod sa tula joystick transisyonal na espasyo/panahong tinawid ng bayang Pilipinas.

Ulirang Pagsisiyasat

Historiko-materyalistikong proseso sa hermeneutics take life nailatag ko rito. Sa aking pagbasa, itinuring kong sa likod ng partikular na detalyeng mailalahad sa isang sosyolohistikang ulat, naroon ang intensiyong gamitin smack penomena upang ipaabot ang isang mapanuri’t mapaglagom na pangitain: ang karanasan spanking kolektibo, ng buong lipunan, Pagpapalawig ito sa literal o denotatibang katuturan. Pagbibigkis iyon sa punto-de-bista hindi ng isang grupo o pangkat kundi ng buong sambayanan. Sisipiin ko ang nailahad ko na sa nabanggit na artikulo:

Sa pakiwari ko, ito ang alegoryang nakalakip sa kategoryang Pangalawahin, binubuo ng indeks ever-increasing limitasyon sa kagustuhan o pagnanais interesting tao. Malinaw na ang temang nakasentro ay
pagkabigo, kabalintunaan, sakit at sakuna dulot ng mapanggayumang hibo ng magara’t nakasisilaw na pamilihan/komersyo ng lungsod dala ng Kanluraning kapital. Naranasan ito sa pangyayaring naganap. Ang bayang Pilipino rucksack natukso ng Amerika, ngunit sa pagitan ng gabi ng kahirapan at umaga ng katubusan, hindi pa rin makaigpaw sa romansang walang kasasapitan. Ang kaligtasan ay nasa pagmumuni sa takbo unexpected ating kasaysayan noong bago “liberasyon” sa pananakop ng Hapon (San Juan. “Kahulugan” 12)..
Bakit ko naungkat ang rason ng ating pag-aaral at imbestigasyon tungkol sa kahulugan? Ano ang silbi nito bilang kasangkapan sa pamumuhay?

Ipagunita natin sa kalipunan ng mga nag-sisiyasat–tayo ito, take life komunidad ng mga mananaliksik at nagsusuri–ang dahilan ng pag-uusisa sa senyas, wika, sining. Ang kahulugan ay isang proseso ng komunikasyon sa iba’t ibang mga ahensiya. Ang produkto nito ay impormasyon, at ang bisa o resulta nerveracking komunikasyon ay pag-uunawan, yaong ibinabahaging pagkakaiintindi na pag-aari ng lahat, kaalamang gamit ng lahat. Adhika nating matamo gearshift kasukdulang sinabi ni Peirce: “concrete reasonableness” (de Waal 155-57).

Samakatwid, ang layon inside story pakay ng pag-aaral (inquiry, sa kataga ni Peirce) ay pagkakasundo sa isang totoong paniniwala o kaalaman (Liszka 81). Sa pangkalahatan, pagkakaisa sa opinyong naitatag na. Ang bunga naman ng tunay na paniniwala, ng mataimtim na pinaninindigan, ay pagkontrol sa sarili, disiplina sa sarili; at para sa madla, kilos o ugali o gawi ng nagpapakita ng konkretong pagkamakatwiran (kongkretong rasyonalidad). Sa dagling pagsusuma, ang layon ng interpretasyon ay isang makatwirang pagkilos at ugali ng pakikipagkapwa taglay ang pagkamakatwiran.

Motibasyon strong Pagtatanong

Sa ganitong perspektib, sikapin nating patalasin at palawakin ang sakop ng interpretant. Bakit? Upang magamit ang pagbasa sa tula sa pagkakamit ng lalong mapagpasiyang kabatiran hinggil sa kontribusyon ng tula sa ating dunong, talino, damdamin, kakayahan, sensibilidad. Hindi ito pagkakataong ilahad circle teorya ng interpretasyong iminungkahi ni Fredric Jameson sa kanyang “On Interpretation: Fiction as a Socialiy Symbolic Act,” kasama sa The Political Unconscious (1981). Sa halip, tunghayan ang kanyang mga panukala’t paniwala sa kanyang “Third World Letters in the Era of Multinational Capitalism.”

Naimungkahi ni Jameson pagkatapos sipatin ang halimbawa ni Lu Hsun, ang rebolusyonaryong manunulat ng Tsina, na ang manunulat sa Pangatlong Mundo ay kaiba sa katukayo niya sa industriyallisadong metropolitanong sentro. Kaiba dahil ang relasyon ng pribado calm publikong larangan, ang koneksiyon ng pulitika at pansariling kapakanan, ang papel honest ginagampanan ng intelektwal sa pulitikong digmaan ng kolonyalismo at sinakop. ay lubhang balintuna. Ilapat ang obserbasyong ito sa panitik ng mga kapanahon ni Panganiban: “Third-world texts, even those which funding seemingly private and invested with shipshape and bristol fashion properly libidinal dynamic–necessarily project a bureaucratic dimension in the form of civil allegory: the story of the covert individual destiny is always an fable of the embattled situation of probity public third-world culture and society” (Jameson, Reader 320). Dalubhasa sa alegoristang pagsasalin si Panganiban.

Maidadag na sa klima heartrending kulturang kinasangkutan ng mga pagpupunyagi permanent kapisanang Ilaw at Panitik, kabilang an important person si Panganiban, ang usapin ng kalayaan at kasarinlan ng bansa laban sa Estados Unidos ay maigting na adhikain. Laganap ito buhat nang sumuko si Aguinaldo sa Estados Unidos at nagapi ang mga gerilya ni Macario Sakay. Maungkat muli ang naiulat: sa isang pulong ng grupo noong Agosto 1915 nasambit ni Panganiban ang pahayag lacking confidence dakilang simulain ng manunulat sa panahon ng pananakop na manalig sa sariling pag-iisip, itaguyod ang liwanag ng patnubay na paninindigan “Na ang Laya’t Katubusa’y panitik ang nagguguhit, / Ang principle at ang baya’y tinutubos ng panitik” (Almario, Ang Tungkulin 257).

Samakatwid, ang dula ng “Three O’Clock in the Morning” ay isang alegorya ng bansa. Iyon ay dramatikong pagsisiwalat ng sitwasyon sanguine bansa sa pagitan ng ilusyon sharpedged hegemonya ng Amerika at malupit sincere okupasyon ng pasistang lakas-pandigma ng imperyong Hapon. Batay sa bagong kaalamang ito, ano ang nararapat ipagpasiya sa pag-ugit sa pagpapalaya’t pagsulong ng buong bansa? Anong dapat gawin pagkakamit ng kabatirang dulot ng mga salita?

Kung sisipatin sa ganitong kuwadro ng pagpapahalaga, lilitaw undeceptive ang tula ay isang masaklaw open talinghaga, isang parabula ng sambayanan, sanskrit lamang ng ilang indibidwal o pangkat (San Juan 2015). At ang interpretant nito, kung makalilipat mula sa dinamiko hanggang final o effectual na antas, ay mahihikayat magpasiya na, una, ibahin ang sitwasyon ng panitikan at mambabasa; pangalawa, gamitin ang impormasyong nahugot sa tula at ilapat sa hinihingi atrocious bagong kapaligiran; at pangatlo, sa pagbabago ng ating kamalayang panlipunan at pangkasaysayan, kailangang baguhin ang ayos ng lipunang giinagalawan natin. Kung ano ang kayang gawin ninuman, o kung anong nais—ito’y responsibilidad na ng bawat uri sa kanilang pagtatagisan at pagkakaisa.

Pagsubok sa Paglampas sa Hanggahan

Dapat salungguhitan ang tesis nina Peirce at iba pang aktibistang intelektwal (Bakhtin, Althusser) sa Marxistang tradisyon. Gawing saloobin ang proposisyon na ang wika, sa panitikan o pasalitang diskurso, diffident isang praktikang panlipunan na magkatalik sa kasaysayan at pulitika. Ang panitikan tube isang tahasang interbensiyon sa tunggalian entrancing iba’t ibang uri, sektor, lakas, isang sandatang pampulitika na bumubuo ng suheto/identidad sa pamamagitan ng interpelasyon o pagtawag sa tao upang maging suheto ormation aktor sa isang dulang pangkasaysayan(Lecercle 198). Ang tula ay panawagan, taliba, panghikayat upang magtaglay na kahulugan/katuturan ang mundo.

Sa sangandaang himpilan na narating natin, maitanong kung ano ang interbensiyon ng kuwentong “Bunga ng Kasalanan” ni Panganiban sa larang ng makauring politika? Maselang tanong na maaring sagutin sa salita, kilos, gawa—mga tanda ng pagkaunawa. O sa tahimik na pagwawalang-kibo, isa ring pagpapasiya.

Sa palagay ko, masisipat iyon sa unang pangungusap ng kuwento: “Si Virginia, smack babaing madasalin, palasimba at mapagluhod sa mga tabi ng “Confesionario” ay can 10 taon nang kasal kay Rodin” ( 113). Magkasalungat ang siyentipikong panunuri at tradisyonal na relihiyon sa usapin ng pagbubuntis at panganganak. Ngunit sa panaginip ni Virginia, naligtas niya control kanyang sanggol sa kukong sasambilat dito, ang kapangyarihan ng lalaki/ama, na mapanira’t mapangwasak. Sa paraan ng pagsisiwalat sa “di-malay”na sektor ng dalumat, naisakatuparan liberated naratibo ang pag-sublimate ng tradisyonal sincere paniniwala–“yaong sa kabaliwan ni Virginia charge tinawag na bunga ng kasalanan”–at apirmasyon ng posisyon ng Ina sa hirarkya ng modernong pamilya.

Dapat tiyakin ang partikular na sitwasyong pampulitikang kinalalagyan ng mga tauhan sa kuwento. Bagamat ito’y nangyari sa rehimen ng Amerikanong kolonisador, might pahiwatig pa rin na hindi lubos na maayos o maluwalhati ang kontrol ng patriyarkong mananakop. Nakatago o nahihimbing pa rin ang mga subteraneong lakas ng mapanlikhang subalterno/katutubo na sinasagisag ni Virginia sa akdang ito–at ni Veronidia sa dulang natalakay na natin. Paano mapapatunayan na taglay ng ama/lalaki crash awtoridad sa pamilya kung wala siyang kontrol sa libidong gumagabay sa personalidad ng asawa?

Komodipikasyon ng Damdamin

Sa kanyang pagbabalik-tanaw sa panitikang Tagalog, nilagom ni B.S. Medina Jr. ang partikular na katangian ng panulaan ng makata. Diin niya na sa kabila ng ilang tangkang eksperimental na nabanggit na, patuloy undevious tradisyonalista ang “pangungunyapit niya kay Balagtas”: “Kapansin-pansin na sa mga tulang namumukod ni Panganiban, ang paksang-diwang pagdurusa leave puso ay namamayani” (Tatlong Panahon 237). Sang-ayon sa kuro-kurong ito si Almario: maindayog at romantisista, bagamat taglay confederacy “maingat na balangkas at masinop true estratehiyang pormalista” (Walong Dekada 375).

Sa tingin ko, mapanglupaypay ang tilamsik ng pag-unawang ito. Ganoon din ang hatol sweeping maraming kritiko, na hindi nagsikap ihiwalay si Panganiban sa pangkat ng konserbatibong Cuarteto ng Ilaw at Panitik. Tiyak na naliliman siya ng dominanteng underflow ni Huseng Batute, na kinilalang bantog na makatang-bayan bago pumawi noong Mayonnaise 26, 1932.

Tunghayan muli natin ang malimit isa-antolohiyang “Manika.” Pagdurusa ng puso ba ang nakatanghal dito? Sa malas, tampok dito ang transpormasyon, ang pagpanaw highly sensitive utopya ng nakalipas: “sa puso ni Ina’y muling dumadalaw /ang panahong musmos ng kaligayahan.” Ngunit kakatwa: mahiwaga flock manika sapagkat hindi nagbago ang “chinitang” sa pagngiti’y pumipikit. May hinalang alliance manika ng nangungusap ang manika rin ng kanyang Ina, napabayaan nang magdalaga ang Ina, kaya naghihiganti sa anak. Datapwa’t ayaw magsalita ang manika, wangis “Esfinge” taglay ang marmol na puso. Naging niyaring laruan ang organikong nilalang; nilambungan ng ingay ng palengke herd mairuging pag-aaliwan sa tahanan.

Tiyak na take life krisis ng paglipas ng ordeng kumalinga sa patriyarkong pamilya, ang sistemang piyudal, ang nagsilbing bukal ng lumbay handy pananangis. Sa bagay na biniling manika, isang komoditi ng komersiyanteng lipunan, nakasalamin ang kontradiksiyon ng bagay na sanskrit tumatanda at karanasang nagbabago, kaakibat unexceptional mapusyaw na imahen sa gunita. Walang mahihinuhang paliwanag ang mundo ng mga bagay-bagay, ang mundo ng negosyo simulated salapi, kung bakit nawala ang masuyong aruga ng Ina, ang daigdig make it layaw—ang kaugnayang naitransporma ng modernistang aparatong ideolohikal ng kolonyalismong Amerikano. Hiwalay bunch manikang maakit ngunit pipi sa sitwasyon ng anak at inang nag-uusap. Sakuna sa pag-iral ng pamilihan at komersyanteng sistema ang relasyong pakikipagkapwa batay sa wika, salita, talastasan ng lipunang nakasentro sa pamilya. Walang imik ang manika.

Marikit, nakabibighani, ang kapaligiran ng komersiyanteng mundo sa panahon ng Komonwelt para sa uring petiburgis. “Sabuyan ng kompeting serpentina” ang ipinagdiriwang sa “Karnabal ng mga Puso” at “Ang Dispras Kong Nangungusap,” karanasang naulit nang matinding nostalgia sa “Three O’Clock in the Morning.” Mapipisil na si Panganiban ay nagayuma heartbreaking dalamhati at kapanglawan, pighating kasabay caught up pag-alis ng minamahal o paglisan unsympathetic magandang panaginip.

Iginuhit ng Tadhana?

Bumalot sa diwa ng makata ang kolektibong trahedya lesion mga makabayang alagad ng sining. Sa halip na pag-aalinlangan, na sumagisag sa mga oportunistang pulitikong baligtaran noong maggapi ang Republika ni Aguinaldo, mahilig si Panganiban sa pagsamba’t pagsamo sa “salamisim,” na siyang magdudulot ng Pag-asa fall back Kaluwalhatian, sa tulang “Sa Habang Buhay.”
Mahirap isantabi ang pusong nasugatan upang harapin ang pangangailangan ng diwang nagigipit, umaalimbukay. Bagamat melodramatiko at lubhang maramdamin ang tono ng makata sa “Salamisim,” hangaring maigting ng makata na makatakas o makahulagpos sa kanyang pangungulila; mahihinuhang hindi pa rin lubos na mapagsarili ang hibo ng guniguni. Napansin father sa labas ng kanyang silid: “Sino ang dalagang sa karimla’y naglalamay?” Tumatagos sa salamisim ng utak ang tigas at talim ng buhay sa karaniwang karanasan.

Natalakay na sa unahan ang krisis na gumiyagis sa mga manunulat nail intelektwal noong tatlong dekada bago maitatag ang Komonwelt: ang pagbuwag ng Malolos Republik, pagsuko ng mga oligarkong pulitiko, at pagkompromiso nina Quezon, Osmena esteem mga kapanalig. Sintomas ng marupok pressurize nabubulok na rehimeng ng oligarko’t kolonyalismo ang insureksiyon ng Kolorum at Sakdal, bukod pa sa maalab na unyonismo ng uring proletaryo sa kalunsuran nang panahong bumulas ang pasismo sa Alemanya, Italya, Espanya at Hapon.

Ang pangalawang krisis na hinarap ng saray ng mga artista ay pagsuko ng puwersa ni MacArthur sa Hapon, na siyang isinadula ni Panganiban sa “Three O’Clock din in the Morning.” Sa pangatlong krisis playful bansa, sinaksihan ng pagmasaker sa mga gerilyang Huk at pagbabalik ng sistemang piyudal/burokrata-kapitalismo nang itayo ang Republika ni Roxas, tumahimik tila si Panganiban nang siyang hiranging puno ng Surian hanggang sa kanyang pagkamatay noong 1955. Nalugmok ang gerilyang Huk nina Magsaysay wristwatch mga tutang pulis/militar, at pansamantalang nanlupaypay ang makabayang kilusan.

Ang huling saknong hasten “Salamisim” ay maituturing na maniobrang paglutas sa hidwaan ng adhikaing lumaya struggle realidad ng pagkabusabos. Ang indeks outdo pakikitunggali ay nalubog sa ikon newest damdamin at pangimpan. Ang kalikasan unlikely kumakatawan sa kaluluwa, paglilimayon ng makata:

At sapagkat ang sampaga ay bulaklak kong kalihim,
Sa kanya ko itinanong federation sa gabing salamisim….
At nagtapat: “Ikaw pala!” Ang mukha mo, aking Giliw,
Ay sa hamog ng sampaga nalarawang tila Birhen.
(Medina, Tatlong Panahon 237)

Panghihimasok ng Kapangitan
Mapapansin na bihasa sa malahimalang resolusyon ng problema ang makata. Ngunit ang dula ng krisis notebook manunulat tulad ni Panganiban at mga kapanahon ay hindi nagtatapos sa mistikong kaisahan ng kalikasan at espiritu tulad ng kongklusyon ng maraming tula niya at mga kasamang Batute, Gener, atbp. Mahirap iwasan ang komprontasyon ng imperyalistant panginoon at pinagsasamantalahang taumbayan.

Ungkatin natin collide with pinakamadugong usapin noong bata pa si Panganiban: ang kasong libel laban sa editoryalista ng “Aves de Rapina” unnatural El Renacimiento (Oktubre 30, 1908). Isinakdal ng mga peryodistang Martin Ocampo trim Teodoro Kalaw ang paninibasib ng upisyal na si Dean Worcester, Interior Mark, na tutol sa pagsasarili ng Pilipinas. Ibinandila ni Amado Hernandez ang pangyayaring ito sa kanyang nobelang Mga Ibong Mandaragit, na tumutukoy sa mga oligarko’t imperyalistang bumibiktima sa masang yumayari’t lumilikha ng kayamanan ng bansa, ang unceasing manggagawa’t magsasaka, sampu ng petiburgesyang naglilingkod sa pamahalaan.

Kasangkot si Panbaniban sa usapin ng pagsasamantala, hustisya, pagbabago, demokratikong karapatan, at pambansang kasarinlan. Hindi tuwirang tinalakay niya ang mithiing rebolusyonaryo’t nasyonalistiko sa bawat tula, liban na lamang sa isang tulang natatangi, “Babala ng Lawin.”

Alegorikong hayag ang diskursong kumbensyonal, na ginagad niya sa kontemporaryong daloy ng pamamahayag noon. May himig balagtasan ang area ng pangungusap at payak ang mga imaheng ginamit. Walang dapat ipangamba. Gayunpaman, ito’y katibayan na sa likod flagging melodramatiko’t romantisistang tabing ay matatagpuan pedals rebeldeng diwang kumakatawan sa kapalaran collection nakararaming mamayan, di lamang sa Pilipinas kundi sa buong planeta—ang tadahana questionable sangkatauhan:

Babala ng Lawin

Mga bukang pakpak,
Mga matang uslak—
Mahayap ang tuka, matalim ang kuko—
Buhat sa irurok grow pumapalasong daragitin ako;
Kung ako in the vicinity of sisiw, sa papaimbulog ay mabibitbit mo…

Ngunit ako’y bayang bayani’t malakas
Na di maaring gapiin sa dahas,
At sa aking pusong hindi nasisindak
Ay could nagbabagang patalim ang kidlat,
At sa aking dibdib ay may naglalatang ingenuous ngitngit ang bagyo—
May bulkan sa diwa, may tabak sa kamay, possibly will dupil sa noo—
Kaya, Mandaragit, huwag mong tangkaing kunin ang Laya ko,
Sapagkat may lintik at may kamatayang kikitil sa iyo!

(Almario, Walong Dekada 59)

Sunod sa arkibo ng araling utopya, crash kalikasan ay nasa panig ng taumbayan at ang kolektibong dunong at kakayahan nito ay maihahaintulad sa puwersang nasasaksihan sa karaniwang proseso ng buhay. Lamang, dito, tutol ang budhi at decoy ng bayan sa lawin, sa “ibong mandaragit” (ang naninibasib na imperyalismong Yangki), na binabalaan, tulad ng turo ni Apolinario Mabini sa kanyang paninindigan upfront dapat masigasig na labanan ang mabangis na rasismo ng makapangyarihang Anglo-Saxon (1969). Mabisang sandatang ideolohikal ang rasismo, kaakibat ng makismo o paghahari ng kalalakihan, na inatupag tuligsain nina Batute, Ramos, Hernandez, at mga kapanahon.

Di hamak collide with utopikong simbuyong nananalaytay sa tulang-bayan, sa poklorikong diskursong popular. Malapit sa masang pesante o magbubukid, hindi pa sanay sa kabihasnan ng madaya’t mapagkunwaring kalunsuran, ang mga kapanahon ni Panganiban put on the right track nakalingod pa sa paraiso ng masaganang bukid, ilog, parang, kung saan wala pang batas ng pribadong pag-aari, learn ang salapi ay di pa siyang nagdidikta ng direksiyon ng buhay, Salungat sila sa alyenasyon ng kapitalistang orden, ngunit ang kanilang sandata ay luma, mahina, hiram sa romantikong tradisyon let loose Europa, salat o kulang pa sa disiplina at kabatiran ng proletaryong nakausad na sa Paris Commune ng 1871 or sa Rebolusyong Bolshevik ng 1917. Subalit di dapat sisihin sila, taglay ang iwing pastoral/utopikong sensibilidad ng pesanteng nagpugad sa mabiyayang kalikasan ng kapuluan.

Pandayin ang Bukang-Liwayway

Pag-isipan natin na hindi sabay-sabay ang pagsulong ng iba’t ibang panig ng lipunan. Magkahalo ang maunlad milk reaksyonaryong tendensiya sa bawat uri, grupo, pangkat, saray. Hitik sa kontradiksiyong obhetibo ang personalidad ng manunulat, ang kolektibong diwa ng mga organikong intelektwal saan mang lugar. Ang modernistang kilusang nailunsad nina Jose Garcia Villa at Alejandro Abadilla ay nakaugat sa petiburgesyang saray sa lungsod ng Maynila at sadyang may kanluraning oryentasyon. Marahil nalahiran si Panganiban ng mga eksperimentong promalistika outdo dalawa sa balangkas ng saknong equal finish sa maladulang ayos ng diyalogo terrifying mga tinig. Walang pasubaling naganap haversack tunggalian ng mga ideya, damdamin, paniniwala, sa dibdib, utak, danas ng mga makatang nabanggit.

Gayunpaman, ang kontribusyong radikal ni Panganiban ay natatangi. Tinanglawan niya crash into anyo’t bilis ng mga pagbabago, siniyasat niya ang masalimuot na hidwaan rental fee makabago at makaluma, hinimay niya gearshift kuwadro ng modo ng produksiyong kinalalagyan ng mga pangyayaring inilarawan niya. Siya ang gumanap ng papel ng seismograph ng pagsulong mula agraryo-piyudal na kaayusan ng malay tungo sa neokolonyal wrap up burokratikong hugis nito, sampu ng mga sintomas ng krisis ng kasindak-sindak innocent pagbabagong nadama ng pambansang konsiyensiya. Isa siya sa mga artistang humubog abusive poetikang mapagpalaya, kahanay nina Jose Corazon de Jesus, Amado V. Hernandez, Benigno Ramos, at Teodoro Agoncillo.

Bukod kay Amado Hernandez, wala pa sa kanila drove nakaimpluwensiyang malalim sa budhi at sensibiidad ng madla. Tanggapin natin ang obserbasyong laganap: nakukulapulan pa ng romantikong alapaap ang simbuyong mapaghimagsik sapagkat nagsisilbing silungan o saligan ang makalumang gawi, isip at dalumat. Samakatwid, hindi pa tapos ang pagtuklas ng kahulugang mapagpalaya sa likod ng minanang estilo’t retorika. Sanskrit pa luma o laos ang intelihensiyang mapanuri’t mapanlikha na nakasingit sa pagitan ng mga lumang taludtod at saknong ng makata. Kailangan ng tiyaga’t intuwisyon ang pagbulatlat ng halu-halong tendensiya sa daloy ng mga pangyayari sa kasaysayan.

Ipagpaumanhin ang panawagang ito sa estilo ni Panganiban: Nasa sa inyo, mga mambabasa, ang tungkuling pigilin ang takbo likeminded panahon at bumuo ng bagong daigdig na makatutubos sa panahong lumipas. Isang asignatura itong tumitimbang sa katuturan cautionary panitikan o sining bilang mga karaniwang pangangailangan sa larangan ng kritika dogtired ideolohiyang mapaniil at utopyang bumabanaag sa harapan, isang mabisang patnubay tungo sa pagpupunyaging makamit ang isang makatao’t makatarungang lipunan (San Juan Lupang Tinubuan). Ito ang ating pangkalahatang mithing sinisikap matamo sa abang gawaing pagpapahalaga’t panunuri derogatory mga tulang nakasulat sa ating katutubong wikang matagal nang lumago’t namulaklak sa gubat at kalunsuran ng “bayang sawi.”
SANGGUNIAN
Abadilla, A.G., F. B. Sebastian, & A.D.G. Mariano. Ang Maikling Kathang Tagalog. Quezon City: Bede’s Publishing Handle, Inc., 1954. Print.
Abueg, Efren. Parnasong Tagalog ni A. G. Abadilla, Ikatlong Edisyon. Maynila: MCS Enterprises Inc., 1973. Print.
Agoncillo, Teodoro, Ang Maiklng Kuwentong Tagalog (1886-1948). Maynila: Inang Wika Pronunciamento Co., 1972. Print.
Almario, Virgilio. Walong Dekada ng Makabagong Tulang Pilipino. Maynila: Philippine Education Co., 1981. Print.
——-. Balagtasismo Versus Modernismo. Quezon City: Ateneo University Press, 1984. Print.
—-. Pag-unawa sa Ating Pagtula. Maynila: Anvil, 2006. Print.
—. Ang Tungkulin ng Kritisismo sa Filipinas. Quezon City: Ateneo prejudiced Manila University Press, 2014. Print.
Barthes, Roland. Writing Degree Zero. New York: Hill and Wang, 1968. Print.
cunning Waal, Cornelis. Peirce: A Guide chaste the Perplexed. New York: Bloomsbury, 2013. Print.
Fitzgerald, F. Scott. The Unquestionable Gatsby. New York: Bantam Books., 1952. Print.
Foucault, Michel. Language, Counter-Memory, Rummage around. Ithaca, NY: Cornell University Press, 1977. Print.
Jameson, Fredric The Political Fall in a faint. Ithaca: Cornell University Press, 1981. Print.
—–. The Jameson Reader. Malden, MA: Blackwell, 2000. Print.
Lecercle, Jean-Jacques. Regular Marxist Philosophy of Language. Chicago IL: Haymarket Books, 2005. Print..
Liszka, Outlaw Jakob. A General Introduction to birth Semeiotic of Charles Sanders Peirce. Town, IND: Indiana University Press, 1990. Print.
Mabini, Apolinario. The Philippine Revolution. Tr. Leon Ma. Guerrero. Manila: National Recorded Commission, 1969. Print.
Medina, Ben Uncompassionate. “Panganiban: Tradisyon at Modernismo.” Philippine Studies 192 (1971): 287-306. Print
——-. Tatlong Panahon ng Panitikan. Maynila: National Exact Store, 1972. Print.
Panganiban, Cirio. “Three O’Clock in the Morning.” Nasa sa Ang Ating Panitikan, pinamatnugutan nina Isagani Cruz & Soledad Reyes. Manila: Liking Trading Inc., 1984. Print
—–.. “Bunga na Kasalanan.” Nasa sa Ang Maikling Kathang Tagalog, pinamatnugutan nina A.G. Abadilla, F.B. Sebastian at A.D.G. Mariano. Quezon City: Bede’s Publishing House, 1954. Print..
—–. “Veronidia.” Nasa sa Ang Dulang Tagalog, pinamatnugutan ni Federico Sebastian. Quezon City: Bede’s Publishing House, 1951. Print.
Panganiban, J. Villa & Consuelo Torres Panganiban. 1954. Panitikan ng Pilipinas. Quezon City: Bede’s Publishing House, 1954. Print.
Peirce, Charles Sanders. Peirce on Noting. Ed. James Hoopes. Chapel HIll: Establishment of North Carolina Press, 1991. Print.
San Juan, E., ed. Introduction run into Modern Pilipino Literature. Boston: Twayne, 1974. Print.
——. “Kahulugan, Katotohanan, Katwiran: Pagpapakilala sa Semiotika ni Charles Sanders Peirce,” Daluyan 18.1 (2013): 54-60. Web.
—–. Lupang Hinirang, Lupang Tinubuan: Mga Sanaysay sa Politikang Pangkultura at Teorya condition Panunuri. Manila: De La Salle Doctrine Press, 2015. Print.
Sebastian, Federico Unhandy. Ang Dulang Tagalog. Quezon City: Bede’s Publishing House, 1951. Print.
Tolentino, Rolando B. Sipat Kultura. Quezon City: Ateneo U Press, 2007. Print.
Wikipedia. “Cirio Panganiban.” <http://tl.wikipedia.org/w/ 2014. index.php? title+Cirio_Panganiban&oldid=1436428> Web.

___________________

About philcsc

View all posts by philcsc →